Sunami okeanda Zəlzələ nəticəsində yaranan su dalğasıdır. Zəlzələnin gücündən asılı olaraq sunami dalğasının böyüklüyü artır və Quruda yaşayan insanların yaşayışına təhlükəli olur. İndoneziyada 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən zəlzələ nəticəsində böyük dalğalar yaranıb çoxlu insanları həlak etmişdir.

"Sunami" sözü Yaponcada "liman dalğası" mənasını verir.

Sunami bir dalğadan ibarət olmur, bir neçə dalğalar ardıcıllığıdır.

Böyük sunamidə bu dalğa ardıcıllığı bir saatdan çox davam edə bilər və bu dalğaların şiddəti və böyüklüyünün getdikcə azalacağına zəmanət verilmir. Sunaminin baş vermə səbəbi dənizaltında reallaşan zəlzələlərdir.[1] Sunaminin şiddəti onun nə qədər dərinlikdə baş verməsindən aslıdır.

Sunamilərin 80 faizi Sakit okeanda baş verir.

Dənizaltındakı zəlzələlərin sunamiyə gətirib çıxarmağı nəzəriyyəsini ilk dəfə Yunan tarixçisi Thucydides, tərəfindən kəşf edilib.

Vulkanik partlayışlar, böyük sürüşmələr, dənizaltındakı nüvə partlayışları və tropik qasırğalar da sunami meydana gəlməsinə səbəb ola bilər. Myanmar 2008-ci ildə baş vermiş sunami böyük dağıntılara səbəb olmuş və 200 minə yaxın insan həyatını itirmişdi.

Okeanda sunami dalğalarının yüksəkliyi bir metr qədərdir, dalğa uzunluğu, yəni iki dalğa arasındakı uzaqlıq 40 metrə qədərdir. Dalğaların sürəti isə saatda 800 kilometrdir.

Sunami okeanın dayaz bölgələrinə çatdıqca, dalğa uzunluğu daralar və yüksəkliyi artar, sürəti isə azalaraq saatda 80 kilometrə düşər.

Sunamini əvvəlcədən təxmin etmək qeyri-mümkündür. Əgər sahildəki sular birdən çəkilsə, bir neçə dəqiqə əvvəldən xəbərdarlıq etmək mümkündür.

2004-cü ildə Hind Okeanında baş verən sunamidə yuxarıdakı məlumatı istifadə edən 10 yaşındakı İngilis Tilly Smith, yüzə yaxın adamın həyatını qurtarmışdır. Sahil suların geri çəkilməsinin sunami göstəricisi ola biləcəyini öyrənən Smith, ailəsi və ətrafındakıların xilas olmasını təmin etmişdir. Tilly Smith, daha sonra BMT-də bu mövzuyla əlaqədar çıxış etmişdir.

Sunami okean ya da dənizlərin döşəməsində yaranan zəlzələ, vulkan partlaması və bunlara bağlı döşəmə çökməsi, zəmin sürüşmələri kimi tektonik hadisələr nəticəsində dənizə keçən enerji səbəbiylə yaranan uzun periyodlu dəniz dalğasını təmsil edir.Yaponiyada, 21000 adamın həyatını itirdiyi Böyük Meiji sunamisindən sonra Yaponların etdiyi kömək çağırışlarıyla dünya dillərinə özbaşına yerləşmişdir.
Sunamidən sonra yaranan dalğanın digər dəniz dalğalarından fərqi, su zərrəciklərinin süründürülməsi nəticəsində hərəkət qazanmasıdır. Dərin dənizdə varlığı hiss edilməzkən, dayaz sulara gəldiyində dik yamaclı sahillərdə ya da V tipi daralan körfəz və koylarda bəzən 30 metrə qədər dırmaşaraq çox şiddətli axıntılar yarada bilən bu dalğa; insanlar üçün zəlzələ, tayfun, uçqun, yanğın ya da sel kimi bir təbii fəlakət halına gələ bilməkdədir.
Sunami ilk meydana gəldiyində tək bir dalğadır ancaq qısa bir müddət içərisində üç ya da beş dalğaya çevrilərək ətrafa yayılmağa başlayır. Bu dalğaların birincisi və sonuncusu çox zəifdir ancaq digər dalğalar təsirlərini sahillərdə şiddətli şəkildə hiss etdirə biləcək bir enerjiylə irəliləyirlər. Bu səbəblə zəlzələlərdən qısa bir müddət sonra sahillərdə görülən yavaş amma anormal su səviyyəsinin dəyişməsi ilk dalğanın gəldiyini göstərir. Bu dəyişmə, arxadan gələcək olan çox qüvvətli dalğaların ilk xəbərçisi də ola bilər.Bu vəziyyətdə ediləcək tək şey; sahildən uzaqlaşmaqdır. Dəniz içərisində seyr halında olanlar isə sahildən uzaqlara, dərin sulara gedərək dalğanın özlərinə və dəniz nəqliyyat vasitəsisinə verəcəyi Zərəri azalda bilər hətta önləyə bilər. Dəniz sahilində olanlar üçün sə, dənizdən uzaqlara və yüksəklərə getmək zəruridir. Sunami çox güclü dalğalardır onu dayandırma gücü yoxdur yalnız qaçıla bilər.